Τι πρέπει να κάνετε σε περίπτωση υποθερμίας από έκθεση στο κρύο

Του Αλέξανδρου Γιατζίδη, M.D.

Όταν η εσωτερική θερμοκρασία του ανθρώπινου σώματος πέφτει κάτω από 35ο C, το αποτέλεσμα είναι η υποθερμία.

Όταν η θερμοκρασία ελαττωθεί κάτω από τα κανονικά επίπεδα λειτουργίας του θερμοστάτη σε ένα οργανισμό, αυτό αποκαλείται ιατρικώς υποθερμία. Στην υποθερμία ο οργανισμός, χάνει θερμότητα με μεγαλύτερο ρυθμό από ό,τι παράγει.

Σε νέους υγιείς ενήλικες, η μέση θερμοκρασία του στόματος είναι 36,8 +_ 0,4 βαθμοί Κελσίου, με χαμηλότερα επίπεδα στις έξι το πρωί και υψηλότερα το απόγευμα. Οι θερμοκρασίες στη μασχάλη είναι κατά μισό βαθμό χαμηλότερες από τις προαναφερόμενες, στο στόμα. Παρά το γεγονός ότι θερμοκρασίες σώματος πάνω από 37,2 και κάτω από 35,5 είναι γενικώς παθολογικές, η θερμορυθμιστική λειτουργία του «θερμοστάτη» του σώματος διαφέρει από άτομο σε άτομο και τροποποιείται με την πάροδο της ηλικίας

Η υποθερμία μπορεί συμβεί από ανεπαρκή – ακατάλληλη ένδυση σε σχέση με χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος. Εδώ πρέπει να τονιστεί ότι απώλεια θερμότητας από το ανθρώπινο σώμα επιταχύνεται όταν μαζί με με τη χαμηλή θερμοκρασία περιβάλλοντος φυσάει αέρας με μεγάλη ταχύτητα (ταχύτητα ανέμου) όπου ο άνεμος ενισχύει την ταχύτερη πρόκληση υποθερμίας (wind chill factor)

Όταν η θερμοκρασία του σώματος είναι 32-35οC το άτομο εμφανίζει:
α) Ταχυκαρδία
β) Υπέρταση
γ) Ρίγος
δ) Μειωμένη συνείδηση, κρίση, απάθεια

Σε θερμοκρασία σώματος 28-32οC εμφανίζονται:

α) Βραδυκαρδία
β) Μυδρίαση
γ) Επιβράδυνση αντανακλαστικών
δ) Διανοητική σύγχυση
ε) Λήθαργο
ζ) Αλλοιώσεις στο ΗΚΓ

Σε θερμοκρασίες σώματος κάτω των 28οC το δέρμα είναι μελανό και παρουσιάζεται άπνοια, ασυστολία, κοιλιακή μαρμαρυγή, διαταραχή ηλεκτρολυτών, νεφρική ανεπάρκεια.

Άμεση φροντίδα για βλάβες από το κρύο

-  Σταματήστε την απώλεια θερμότητας, βρίσκοντας καταφύγιο, που να προφυλάσσει το θύμα από τον αέρα και την βροχή.
-  Αλλάξτε τα βρεγμένα ρούχα και βάλτε στεγνά. Η τοποθέτηση ζεστών κομπρεσών στο λαιμό, στο θώρακα και στις βουβωνικές περιοχές, μπορεί να βοηθήσει διότι έτσι θερμαίνεται το αίμα που κυκλοφορεί διαμέσου των μεγάλων αιμοφόρων αγγείων που περνούν από τις εν λόγω κομβικές περιοχές.
-  Αποφύγετε την επαφή του ατόμου με το έδαφος αν αυτό είναι παγωμένο, βάζοντας το να καθίσει πάνω σε ένα σακίδιο ή sleeping bag.
-  Καθίστε κολλητά ο ένας με τον άλλο, ώστε να ζεσταθεί το άτομο από την θερμότητα των σωμάτων των άλλων μελών της ομάδας.
-  Δώστε στο άτομο να πιει ζεστά ροφήματα και φαγητά που περιέχουν ζάχαρη (μόνο όταν διατηρεί τις αισθήσεις του).
-  Δεν πρέπει να τοποθετείται άμεση πηγή θερμότητας όπως ζεστό νερό ή λάμπα θέρμανσης.
-  Πρέπει να αποφεύγετε να θερμαίνετε πρώτα τα άκρα του σώματος δηλαδή τα πόδια και τα χέρια. Ο λόγος είναι διότι έτσι το κρύο αίμα θα φεύγει από την περιφέρεια και θα πηγαίνει στο κέντρο του σώματος επιδεινώνοντας έτσι την κατάσταση.
-  Αποφεύγετε το τρίψιμο ή το μασάζ του θύματος της υποθερμίας. Χρειάζεται πολύ απαλή μεταχείριση διότι υπάρχει ο κίνδυνος καρδιακής ανακοπής.
-  Αν έχει όρεξη δώστε του γλυκά και σοκολάτες που περιέχουν υδατάνθρακες και ζάχαρη και γρήγορα μετατρέπονται σε θερμότητα και ενέργεια. Εάν το θύμα είναι σε ημικωματώδη κατάσταση ή, χειρότερα, προσπαθήστε να το κρατήσετε ξύπνιο.
-  του δίνετε ζεστά υγρά από το στόμα σε σοβαρή υποθερμία.
-  Οινοπνευματώδη ποτά δεν χρησιμοποιούμε γιατί με τη διαστολή και συστολή των αγγείων προκαλούν θρομβώσεις. Η χρήση τέτοιων ποτών για να ζεσταθεί ο οργανισμός στο βουνό, όπως λένε πολλοί είναι μεγάλο λάθος. Αυτό γίνεται μόνο σε χαμηλούς υψομετρικά χώρους, όπου το περιβάλλον είναι ζεστό.

Σε επείγουσες καταστάσεις θα πρέπει να γίνουν:
Υποστήριξη καρδιακής και αναπνευστικής λειτουργίας, πρόνοια να μη χαθεί άλλη θερμότητα (απομάκρυνση του αιτίου, τμηματική επαναθέρμανση του σώματος).

Γενικώς όταν το άτομο που εμφάνισε υποθερμία δεν έχει υποκείμενο νόσημα (σακχαρώδη διαβήτη, θυρεοειδοπάθεια) εύκολα επιβιώνει και επανέρχεται.

Υποθερμία χεριών – ποδιών

Τα άκρα (χέρια – πόδια) δεν πρέπει να τρίβονται ή να μαζεύονται.
α) Τοπικό μασάζ κατά την επαναθέρμανση
β) Η επαναθέρμανση πρέπει να γίνεται το γρηγορότερο δυνατό.
(Σχόλιο «τροφής»: Και για τον θεό, μην βάζετε τα παγωμένα χέρια ή πόδια κοντά σε πηγή θέρμανσης ή σε ζεστό νερό, διότι ο κίνδυνος είναι μεγάλος και ο πόνος αφόρητος! Για τα παγωμένα άκρα, το τρεχούμενο ΚΡΥΟ νερό είναι βάλσαμο ή ακόμη και το ελαφρύ τρίψιμο με οινόπνευμα!)

Υπάρχει ο γενικός κανόνας που εκφράζεται σαν «Διατήρηση ζεστού σκέλους – Να μην είναι υγρό το σκέλος – Να κινείται έστω και παθητικά το σκέλος».

Σαν κανόνας πρόληψης για το κρύο, πρέπει πάντα να υπάρχουν όταν γίνονται επισκέψεις ή εκδρομές σε χιονοδρομικά κέντρα:
α) ζευγάρια κάλτσες – εσώρουχα
β) γάντια
γ) ζεστά υποδήματα
δ) παραπάνω φορεσιές ρούχων

Γενικές Συμβουλές.
Να αποφεύγετε τις απότομες μεταβολές θερμοκρασίας (κρύο ζέστη), την πολύωρη παραμονή στο κρύο, τα κρύα ρεύματα. Αλλάζετε άμεσα τα ρούχα σας όταν είναι βρεγμένα. Προτιμάτε αδιάβροχα ρούχα. Να φοράτε πάντα κάλτσες τον Χειμώνα. Αποφύγετε τα ρούχα που παρεμποδίζουν την κυκλοφορία (π.χ. στενές ζώνες, παντελόνια)

Μην δίνετε στο άτομο με υποθερμία, να πιει οινοπνευματώδη. Προκαλούν διεύρυνση των αιμοφόρων αγγείων με αποτέλεσμα την απώλεια θερμότητας

Ακόμα και όταν το άτομο ανακτήσει την θερμοκρασία του, ή παροχή θερμότητας θα πρέπει να συνεχιστεί, μέχρι να μπορεί από μόνο του το σώμα να παράγει την ικανή και αναγκαία θερμότητα, που θα διατηρεί την θερμοκρασία του σταθερή.

Πηγή: medlabgr.blogspot.com

Πηγη